اصلاح جزئی قیمت دلار بر بازار آهن‌آلات: کی بهترین زمان خرید است؟

شرایط بازار آهن آن‌چنان پیچیده و چند پارامتری شده است که در مواقعی قیمت آهن آلات در مقابل اصلاح نرخ دلار بدون واکنش یا با واکنش اندکی عمل می کند. از مشکلات زنجیره تأمین و قطع برق کارخانه‌های فولادی و اعتصاب رانندگان کامیون گرفته تا بلاتکلیفی اقتصادی و سیاسی تا مشخص شدن نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا باعث شده تا اصلاح قیمت دلار و قیمت آهن تقریبا روند پیچیده ای داشته باشند. از این رو اصلاح محدود نرخ ارز در روزهای اخیر، هم‌زمان با افت تقاضا و برخی اختلالات در حمل‌ونقل، فضای پیچیده‌ای برای تصمیم‌گیری در خرید آهن به وجود آورده است.

در ادامه به بررسی روند بازار آهن به‌ویژه { قیمت میلگرد  } و تیرآهن و تأثیرات اصلاح نرخ ارز بر این بازار می‌پردازیم.

نوسانات شدید دلار چه تأثیری بر قیمت آهن آلات دارد؟

در نمودار یک ماهه بالا روند قیمت دلار را با قیمت میلگرد و تیرآهن اصفهان مقایسه کردیم. هرچند در نمای کلی می‌توان تأثیر نوسانات نرخ ارز در یک ماهه گذشته را بر قیمت آهن مشاهده کرد اما این قیمت تحت تأثیر عوامل دیگری هم قرار داشت. رکود اصلی‌ترین پارامتر تأثیرگذار بر بازار آهن در سه ماهه نخست 1404 است که دلیل اصلی آن به انتظار خریداران برای مشخص شدن نتایج مذاکرات ایران و آمریکا مربوط می‌شود. هم‌چنین اعتصاب رانندگان و کامیون داران هم مزیت بر علت شده تا تقاضای خرید آهن به کمترین میزان خود در سال 1404 برسد.

- این آمار در بهترین آهن فروشی‌های تهران هم به‌راحتی قابل مشاهده است.

آیا زمان مناسبی برای خرید آهن است؟

برای پاسخ به این پرسش که آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید آهن است یا نه باید به بررسی چند متغیر کلیدی و هم‌زمان در بازار آهن بپردازیم:

اولین سؤال مهم این است که آیا کاهش نرخ دلار یک تغییر روند واقعی بوده یا تنها یک کف سازی برای جهش تورمی بعدی است. اصلی‌تریم عامل برای جواب درست به این سؤال به نتایج مذاکرات ایران و آمریکا و زمینه‌های همکاری در صورت توافق برمی‌گردد. نرخ دلار از هفته‌های نخست در سال جدید از اوج 104 هزار تومانی تا محدوده 82 هزار تومان عقب‌نشینی کرده است. این کاهش نرخ دلار ناشی از سه عامل زیر بوده است:

1. کاهش انتظارات تورمی ناشی از خوش‌بینی به نتایج مذاکرات ایران و آمریکا
2. تزریق موقت منابع ارزی توسط بانک مرکزی از مسیر صادرات غیرنفتی
3. پایان نوسان گیری و تصمیم دولت به مدیریت دستوری بازار ارز

با این حال، این اصلاح قیمت دلار همچنان بر پایه مداخله و نه اصلاح ساختاری اتفاق افتاده. تورم مزمن، کسری بودجه دولت و محدودیت‌های صادراتی باعث می‌شود که هر نوع خوش‌بینی نسبت به تداوم کاهش نرخ ارز محتاطانه باشد. از این رو تنها در صورتی بازار به روند طبیعی خود برمی‌گردد که تحریم‌ها برداشته شده و عرضه و تقاضا باعث کشف قیمت آهن آلات و دلار شود.

 نتیجه: اگرچه کاهش نرخ دلار به‌طور موقت باعث افت قیمت برخی کالاها ازجمله آهن‌آلات شده، اما این روند به دلیل ضعف‌های بنیادین اقتصاد ایران و مشکلات زنجیره تأمین در خط تولید آهن آلات هم چنان ناپایدار است.

دومین پرسش مهم در بازار آهن بررسی میزان رکود در بخش تقاضا و به‌ویژه تحلیل شرایط پروژه‌های عمرانی و ساختمان‌سازی است. رکود بازار مسکن به علت کاهش قدرت خرید مردم و تورم هزینه‌های اجرایی باعث شده تا  پیش‌بینی سود ساخت‌وساز در سال 1404  به کمترین میزان خود در سال‌های اخیر برسد. از این رو بسیاری از سرمایه‌گذاران از بازار مسکن و ساختمان‌سازی به‌سوی بازارهای موازی و پرسودتر مانند طلا و دلار رفته‌اند. این دلیل اصلی یکی از مهم‌ترین عوامل فشار بر قیمت آهن در ماه‌ها و سال‌های اخیر است. به‌صورت کلی کاهش چشمگیر تقاضا از سوی پروژه‌های ساختمانی و عمرانی به دلایل زیر اتفاق افتاده است:

1. عدم حمایت‌های دولتی و دشواری تأمین مالی پروژه‌ها
2. کاهش بودجه عمرانی دولت و تعطیلی مسکن‌سازی‌های دولتی
3. بلاتکلیفی فضای اقتصادی و توقف سرمایه‌گذاری در بخش مسکن
4. انتظار برای کاهش بیشتر قیمت‌ها توسط خریداران
5. نبود نقدینگی و کاهش قدرت خرید مردم

هم‌چنین اعتصاب کامیون داران هم فشار مضاعفی بر این رکود و کاهش تقاضا ایجاد کرده است. خریداران تا مشخص شدن شرایط حمل بار دست از خرید آهن برداشته‌اند و این امر بازار آهن را در سکوت سنگینی فرو برده است.

نتیجه: اگر نیاز فوری به آهن دارید، اکنون می‌توانید از قیمت‌های نسبتاً مناسب با تخفیف‌های جذاب بهره ببرید؛ اما باید در نظر داشت که این افت تقاضا همیشگی نیست و با مشخص شدن شرایط کامیونداران و حمل بار تقاضای انباشته به‌صورت فشرده وارد بازار می‌شود. هم‌چنین با شروع فصل اجرای پروژه‌ها (تابستان)، معمولاً تقاضای فصلی برای آهن آلات به‌ویژه میلگرد و تیرآهن افزایش خواهد یافت.

سؤال سوم نتیجه اعتصاب رانندگان و چالش لجستیک این مشکل در زنجیره تأمین فولادی‌ها است. وسایل نقلیه سنگین از اصلی‌ترین عوامل در زنجیره تأمین فولادی از صنایع بالادستی تا مصرف‌کننده نهایی به شمار می‌روند. از این رو هرگونه افزایش قیمتی در تعرفه‌های باربری می‌تواند باعث افزایش نهایی قیمت میلگرد، تیرآهن، ورق و دیگر مقاطع فولادی برای مصرف‌کنندگان شود. در صورت موافقت دولت با خواسته‌های رانندگان شاهد پیامدهای زیر در بازار آهن خواهیم بود:

1. افزایش کرایه‌های حمل بار
2. تأخیر در تحویل کالا به پروژه‌ها
3. بروز تنش در زنجیره تأمین فروشندگان و خریداران
4. افزایش خریدهای استانی یا میل به خرید آهن از انبارهای نزدیک

نتیجه: اگر در حال برنامه‌ریزی خرید آهن برای پروژه خود هستید باید ریسک‌های لجستیکی را در نظر بگیرید و با فروشنده‌ های معتبر کار کنید که تعهد و قدرت تأمین به‌موقع دارند.

سؤال بعدی میزان انتظار بازار آهن برای نتیجه مذاکرات و نحوه پایان این وضعیت تعلیقی است. بازار ارز و به‌تبع آن بازار آهن، به شدت تحت‌تأثیر اخبار مذاکرات هسته‌ای و توافقات سیاسی منطقه‌ای قرار دارد. در حال حاضر، بسیاری از فعالان اقتصادی و خریداران آهن منتظر نتیجه این مذاکرات هستند. ازآنجایی‌که این خبرها می‌توانند نوسانات شدید (صعودی یا نزولی) مانند دورهای اول مذاکرات ایجاد کنند، بخش زیادی از خریداران در حالت صبر و انتظار قرار دارند.

نتیجه: اگر در شروع پروژه‌ خود می‌توانید از نظر زمانی توقف داشته باشید بهتر است تا روشن شدن فضای سیاسی منتظر بمانید؛ اما اگر پروژه شما فعال است، تعویق خرید ممکن است هزینه‌های اجرایی شما را گران‌تر از خرید آهن کند.

1. شرایط کلی بازار آهن با اصلاح قیمت دلار
2. شرایط کلی بازار آهن با اصلاح قیمت دلار در سال 1404 به‌صورت زیر است:
3. قیمت‌ها در بازار آهن کمی کاهش یافته اما ناپایدار است
4. قطع برق از پارامترهای اصلی بخش تولید فولاد در تابستان 1404 خواهد بود.
5. قیمت آهن علاوه بر نرخ دلار به مشکلات زنجیره تأمین و نتایج مذاکرات وابستگی یافته است.
6. هرچند تقاضای خرید آهن ضعیف بوده اما احتمال برگشت در تابستان وجود دارد.

حل شدن اعتصاب رانندگان می‌تواند باعث افزایش مستقیم 5 الی 8 درصدی قیمت آهن آلات برای مصرف‌کنندگان نهایی و مردم شود. با در نظرگرفتن همه این شرایط باید گفت اگر نیاز فوری یا نیمه فوری به آهن دارید یا قدرت ریسک پایینی دارید اکنون زمان مناسبی برای خرید آهن به‌صورت مرحله‌ای و با برنامه است.

درنهایت باید اضافه کنیم که تحلیل‌ و پیش بنی بازار آهن در ایران بسیار دشوار است. علت اصلی این امر وابستگی شدید بازار آهن به اخبار سیاسی و نوسانات ارزی بوده و همین امر باعث می‌شود رصد روزانه بازار آهن و تصمیم‌گیری دقیق براساس شرایط روز از اصلی‌ترین موارد در خرید آهن به شمار رود.