داروی درمان ریزش مو و پروستات باعث افکار خودکشی می‌شود

تقریبا سه دهه بعد از ورود فیناستراید به بازار، شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که استفاده از این داروی درمان سریع زیبایی (درمان ریزش مو و طاسی در مردان) ممکن است به قیمت گزافی تمام شود که شامل افزایش خطر اضطراب، افسردگی شدید و حتی خودکشی می‌شود.

همشهری در خبری نوشت:به گزارش سیکیاتریست، طبق یک بررسی جامع جدید که در مجله روانپزشکی بالینی منتشر شده، هم تولیدکنندگان دارو و هم تنظیم‌کنندگان مسئول تضمین ایمنی آن ممکن است بیش از دو دهه این تهدیدها را نادیده گرفته باشند.

یک الگوی واضح، یک پاسخ مبهم

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) فیناستراید را برای طاسی با الگوی مردانه در اواخر دهه ۱۹۹۰ تأیید کرد. شرکت «مرک» و شرکا در ابتدا این مهارکننده را برای درمان بزرگ شدن پروستات توسعه داده بودند.

گزارش‌های اولیه‌ای درباره داروی فیناستراید در سال ۲۰۰۲ منتشر شد که بیمارانی را توصیف می‌کرد که هنگام مصرف دارو دچار افسردگی ناگهانی شده بودند. این علائم پس از قرار گرفتن مجدد در معرض دارو عود می‌کردند و گاهی اوقات حتی پس از قطع مصرف دارو توسط بیماران ادامه می‌یافت.

اما اداره غذا و داروی آمریکا تا سال ۲۰۱۱ صبر کرد تا افسردگی را به برچسب فیناستراید اضافه کند. و ۱۱ سال دیگر طول کشید تا تنظیم‌کنندگان خطر خودکشی را تصدیق کنند. آژانس دارویی اروپا (EMA) نیز تنها چند ماه پیش از این روند پیروی کرد.

بین سال‌های ۲۰۱۷ا تا ۲۰۲۴، هشت مطالعه مستقل که چهار مورد آن با استفاده از پایگاه‌های داده جهانی عوارض جانبی و چهار مورد دیگر با استفاده از میلیون‌ها پرونده پزشکی انجام گرفت، ارتباط قوی بین مصرف فیناستراید و اضطراب، افسردگی و بروز افکار خودکشی را کشف کردند. تجزیه و تحلیل بیشتر تأیید کرد که این یافته‌ها تصادفی نبوده‌اند.

محققان دریافتند که احتمال گزارش افکار خودکشی (تا پنج برابر) و نسبت خطر برای افسردگی و خودآزاری در بین مصرف‌کنندگان افزایش یافته است. این یافته‌ها حتی زمانی که محققان بیماری‌های روانی قبلی را در نظر گرفتند، همچنان ادامه داشت و به شدت به علیت به جای تصادف اشاره داشت.

اما چرا؟

فیناستراید آنزیمی که برای تولید نورواستروئیدهایی مانند آلوپرگنانولون (مواد شیمیایی مغز که خلق و خو، استرس و شناخت را تنظیم می‌کنند) ضروری است، مسدود می‌کند. سنتز کمتر نورواستروئید می‌تواند اضطراب و افسردگی را تحریک یا بدتر کند، آزمایش‌های پیش‌بالینی، قرار گرفتن در معرض فیناستراید را با کاهش نوروژنز هیپوکامپ و افزایش التهاب عصبی مرتبط می‌دانند.

در برخی موارد، این اختلالات عصبی-شیمیایی مدت‌ها پس از قطع مصرف ادامه می‌یابند، الگویی که با آنچه «سندرم پس از فیناستراید» نامیده می‌شود و در گزارش‌های بیماران شرح داده شده، سازگار است.

این بررسی تخمین می‌زند که حدود ۴ میلیون نفر در سراسر جهان طی ۲۰ سال گذشته از فیناستراید استفاده کرده‌اند. با توجه به میانگین افسردگی و میزان خودکشی گزارش شده درباره این دارو ، استفاده از آن می‌تواند به صدها هزار مورد جدید افسردگی و به طور بالقوه صدها یا هزاران خودکشی منجر شود. ابعاد ابتلا به افسردی و بروز افکر خودکشی با استفاده از دارو ممکن است حدسی باشد. اما آسیب واقعی است.