ماه عسل امریکا و میانمار؛ بهبود روابط پس از رفع حبس خانگی "سوچی"

سرویس بین الملل خرداد: روزهای تیره و تار دیکتاتوری نظامیان و چکمه پوشان در میانمار رو به پایان است. این پیامی است که از دیدار اخیر "آنگ سان سوچی" رهبر اپوزیسیون میانمار در سال های گذشته با باراک اوباما رییس جمهوری امریکا به افکار عمومی  منتقل شد. اوباما در نظر دارد تا تحریم های چندین دهه ای وضع شده علیه میانمار را لغو کند. این امر با ازادی سوچی و پایان حبس خانگی او میسر شد. 

به گزارش خرداد، اوباما در این دیدار از تلاش قابل توجه میانمار برای جرکت به سوی دموکراسی تمجید به عمل آورد. پایان پنج دهه حکومت نظامی سرکوبگر در میانمار حاصلش آن شد که حزب خانم سوچی در انتخابات تاریخی نوامبر گذشته پس از سال ها توانست پیروز شود. 

سوچی بانوی آزادیخواه 71 ساله برنده جایزه صلح نوبل پس از سفر به واشنگتن مورد احترام و استقبال تمام مقام های امریکایی قرار گرفت. اکنون امریکا در حالی تحریم های وضع شده علیه میانمار را لغو می کند که پنج سالی می شود که اصلاحات سیاسی تدریجی در آن کشور آغاز شده است. با این حال، دولت امریکا اعلام کرده که محدودیت های تحریمی علیه شرکت های نظامی متعلق به ارتش و ده ها تن از مقام ها  و همکاران حکومت نظامی حاکم پیشین را حفظ خواهد کرد. به همین خاطر است که شرکت ها و بانک های امریکایی هنوز نسبت به ازادی کامل  فعالیت اقتصادی و تجاری در آن کشور تاحدودی بدبین هستند. 

خانم سوچی در این دیدار تاکید کرد که میانمار از تحریم ها از نظر اقتصادی اسیب دیده است و اکنون می خواهد که امریکایی ها به آن کشور رفته وسرمایه گذاری کنند. 

وزارت خزانه داری امریکا اعلام کرده است که نام 111 فرد و شرکت از فهرست تحریمی امریکا درباره میانمار خارج خواهد شد و محدودیت های وضع شده درباره سرمایه گذاری جدید با مشارکت ارتش آن کشور در زمینه واردات کالاها تا حدود زیادی برداشته می شوند. 

با این حال، این به معنای لغو تمام تحریم ها نیست. دولت امریکا معتقد است که برای جلوگیری از تجارت تسلیحاتی  نهاد نظامی میانمار با کره شمالی باید تحریم ها حفظ شوند. هم چنین ممنوعیت صدور ویزا برای برخی از اعضای سابق دولت نظامی میانمار نیز بر سر جای خود باقی مانده است. 

روزنامه امریکایی "نیویورک تایمز" نیز در سرمقاله تازه خود از دولت اوباما خواسته تا تحریم های وضع شده علیه نظامیان میانمار را حفظ کند. این روزنامه می نویسد:"تلاش های اخیر آنگ سان سوچی برای پایان دادن به درگیری های قومی و ازار و اذیت روهینگیایی ها که اقلیتی مسلمان هستند شایسته تقدیر است اما اشتباه است اگر تمام تحریم های وضع شده علیه میانمار لغو شوند. میانمار به پیشرفت قابل توجهی در اصلاحات دموکراتیک دست یافته است به خصوص با پیروزی حزب خانم سوچی در ماه نوامبر گذشته که در ربع قرن گذشته بی سابقه بوده است. سوجی 31 اوت با تشکیل کنفرانس صلح تلاش کرده تا اختلافات قومیتی در آن کشور را با کنار هم نشاندن رهبران قومی به حداقل ممکن کاهش دهد. این گام مهمی در بهبود کارنامه وخیم حقوق بشری میانمار است. بیش از 120 هزار نفر از مسلمانان میانمار توسط دولت بازداشت شده و مورد ازار و اذیت قرار گرفته اند. قاچاق جنسی نیز در میانمار بالاست و آن کشور در میان بدترین کشورهای جهان از نظر قاچاق انسان قرار دارد". 

نیویورک تایمز معتقد است که دولت جدید مورد حمایت سوچی متاسفانه توانایی محدودی برای مقابله با این مشکلات دارد چرا که طبق قانون اساسی سال 2008 میلادی نظامیان میانمار هنوز هم با در اختیار داشتن یک چهارم از کرسی های پارلمانی و دارا بودن پست هایی چون وزارت دفاع و کشور و امور مرزی از قدرت تاثیر گذاری بالایی برخوردارند و می توانند وضعیت اضطراری ملی را اعلام کنند". 

این روزنامه در پایان اشاره می کند که گروه های حقوق بشری در میانمار باور دارند که امریکا برای اعمال فشار بر نظامیان به منظور انجام اصلاحات باید تحریم ها را به عنوان اهرم فشاری موثر حفظ کند. 

آنگ سان سو چی  (زاده ۱۹ ژوئن ۱۹۴۵) فعال سیاسی، مدافع حقوق بشر، از مخالفان حکومت نظامی میانمار (برمه سابق) و برنده جایزه صلح نوبل است. در انتخابات عمومی سال ۱۹۹۰ اتحادیه ملی دموکراسی به رهبری او توانست ۵۹ ٪ آرای ملی و ۸۱ ٪ کرسی‌های مجلس را از آن خود کند. او که پیش از این انتخابات نیز در بازداشت خانگی بود، مجموعاً ۱۵ سال از عمر خود را بین ژوئیه سال ۱۹۸۹ تا نوامبر سال ۲۰۱۰ در حصر خانگی بسر برده است.

او برنده جوایزی همچون جایزه صلح نوبل (۱۹۹۱)، لژیون دونور (فرمانده)، جایزه ساخاروف، نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری، جایزه بین‌المللی سیمون بولیوار (از دولت ونزوئلا)، جایزه جواهر لعل نهرو را به منظور تفاهم بین‌المللی از دولت هند (۱۹۹۲) و جایزه اولاف پالمه شده است.

او در روز ۱۹ ژوئن ۱۹۴۵ در شهر رانگون پایتخت میانمار متولد گردید. نام وی «آنگ سان سو چی» برهم‌نهاده‌ای‌ست از سه نام پدرش «آنگ سان »، «سو» مادر بزرگ پدری‌اش و «چی» مادرش. پدرش بنیانگذار ارتش نوین میانمار و از مذاکره کنندگان استقلال میانمار از انگلستان در سال ۱۹۴۷ بود. او در همان سال به دست رقیب خود کشته شد. مادرش که به عنوان یک چهرهٔ سیاسی در دولت جدید میانمار حضور داشت به عنوان سفیر به هند و نپال اعزام شد و فرصتی فراهم آورد تا آنگسان در سال ۱۹۶۴ به تحصیل علوم سیاسی در دهلی بپردازد. او در ۱۹۶۹ دورهٔ کارشناسی خود را در رشته‌های فلسفه، علوم سیاسی و اقتصاد در کالجی در آکسفورد به پایان رساند. سپس به مدت سه سال در نییورک زندگی کرد و در سازمان ملل به کار پرداخت. او همزمان مجبور بود برای تأمین مالی خود مطالبی برای مایکل اریس محقق فرهنگ تبت بنویسد. آن دو در ۱۹۷۲ با یکدیگر ازدواج کردند. او در ۱۹۸۵ دکترای خود را از دانشکده مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا دانشگاه لندن دریافت کرد.

او در سال ۱۹۸۸ نه تنها برای نگهداری از مادر بیمارش بلکه برای رهبری جنبش دموکراسی‌خواهی میانمار به کشورش بازگشت. دیدار او با شوهرش مایکل اریس در کریسمس ۱۹۹۵ بی آینکه بدانند آخرین دیدار آن دو بود. چرا که آنگسان در میانمار باقی‌ماند و شوهرش کشور را ترک کرد، ولی حکومت میانمار درخواست‌های بعدی شوهرش برای دریافت ویزا را رد کرد. اریس در ۱۹۹۷ از سرطان پروستات غیرقابل علاج خود آگاه شد. علی‌رغم درخواست مستقیم کوفی عنان و پاپ ژان پل دوم از حکومت میانمار برای دادن ویزا، آنها با بیان اینکه امکانات لازم برای نگهداری از مایکل اریس را ندارند از دادن ویزا به او سر باز زدند. در عوض پیشنهاد دادند که آنگسان سوچی برای دیدار او از کشور خارج شود. او بطور موقت از بازداشت خانگی خارج شد تا بتواند از کشور خارج شود؛ ولی او که می‌دانست در صورت خروج دیگر اجازهٔ ورود به کشور را نخواهد یافت از این کار امتناع کرد. اریس در سال ۱۹۹۹ در روز تولد ۵۳ سالگی خود درگذشت. آنگ سان سو چی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۰ از بازداشت خانگی خارج شد.

بازگشت آنگ سان سوچی به برمه در 1988 اتفاقاً هم زمان با استعفای نی وین، رهبر نظامی برمه و حزب سوسیالیست آن، بود. تظاهرات دموکراسی خواهانه مخالفان شورای نظامی حاکم که از سال 1962 بر کشورفرمانروائی می‌کرد در 8 اوت 1988 به طور خشونت باری سرکوب شد اما این تظاهرات هم چنان ادامه یافت. در 26 اوت 1988، او موفق شد یک راه پیمایی نیم میلیون نفره را با شعار حکومت دموکراتیک رهبری کند ولی با این حال، حکومت نظامی دیگری بر سر کار آمد.

آنگ سان سوچی که تحت تأثیر فلسفه ی بدون خشونت گاندی و به ویژه مفاهیم بودایی بود، با هدف مبارزه برای دموکراسی وارد سیاست شد. او به تأسیس «اتحاد ملی برای دموکراسی» کمک کرد اما در 20 جولای 1989 در حصر خانگی قرار گرفت. به او پیشنهاد شد که در ازای خروج از کشور آزاد شود اما این پیشنهاد را رد کرد. با وجود اعتقاد آنگ سان به مبارزه ی بدون خشونت، گروهی از فرماندهان سابق نظامی و سیاسیون قدیمی که در دوران بحران به «اتحاد ملی» پیوسته بودند مبارزات او را بیش از حد خشونت آمیز دانستند و از این تشکل کناره گیری کردند. با این حال، او محبوبیت فراگیر و حمایت ش را در بین جوانان اتحادیه ملی حفظ کرد.

در سال ۱۹۸۸ تظاهرات گسترده دانشجویان هواخواه دموکراسی در میانمار در مخالفت با شورای نظامی حاکم که از سال بر کشور فرمانروائی می‌کرد فراگیر می‌شود. حکومت میانمار در سرکوب این تظاهرات خشونتی توجیه‌ناپذیر از خود نشان می‌دهد.

پس از آن کشتار، آنگ سان سو چی برای هدایت جنبش مخالفان به میانمار باز می‌گردد. پیام «اتحاد، نظم، عشق» او که ریشه در اعتقاد ژرف به آیین بودا دارد، تمامی ملت را در بر می‌گیرد و اتحادیه ملی دموکراسی او هواخواهان بسیاری در سراسر میانمار پیدا می‌کند. در ژوئن سال ۱۹۸۹ بعد از چند هفته رخدادهای میدان «تیان آنمن» شورای نظامی حاکم بر میانمار آنگ سان سو چی و دیگر رهبران دموکراسی‌خواه را به بازداشت خانگی محکوم می‌کند. این آغاز دورانی تیره و تار در تاریخ میانمار است که تا سال ۲۰۱۰ ادامه یافت.

شورای نظامی در سال ۱۹۹۰ در برابر فشارهای سیاسی اجازه انتخابات ملی را می‌دهد. با وجود تنگناهای آشکار و پنهانی که نیروهای نظامی برپا داشته بودند، حزب اتحادیه ملی برای دموکراسی به رهبری آنگ سان سو چی نزدیک به ۸۰ ٪ کرسی‌های مجلس انتخابی را به دست می‌آورد. آنگ سان سو چی نخستین نخست وزیر برگزیده مردم می‌شود. اما همانگونه که قابل پیش‌بینی بود، نیروهای نظامی از پذیرش نتیجه انتخابات سر باز می‌زدند و قدرت را با نام «انجمن اعاده نظم و قانون ایالتی» (سلوریک) در دست می‌گیرند. شرایطی که تا امروز نیز ادامه دارد.

با اجرای فرمان آزادی آنگ سان سو چی رهبر مخالفان دولت میانمار و برچیده شدن ایستگاه‌های پلیس در اطراف خانه وی، دوران حصر خانگی این برنده جایزه صلح نوبل سرانجام سپری شد و صدها نفر از حامیان خانم سوچی، وی را در مقابل درب منزلش مشاهده کردند.