پرواز بلند برجام بر فراز کاخ سفید ترامپ

سرویس سیاسی خرداد: بزرگترین قرار داد تجاری میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در حالی منعقد شد که تندترین رئیس جمهوری آمریکا (لااقل در اظهار نظر) علیه ایران آماده حضور در کاخ سفید می شود و بسیاری معتقد بودند انتخاب ترامپ ضربه بزرگی به مهم ترین توافق سیاسی که یک سوی آن ایران و سوی دیگرش آمریکا قرار دارد، وارد خواهد آورد.

به گزارش خرداد؛ عصرگاه یکشنبه 21 آذرماه سال 95 مهم ترین خبر رسانه های جهان نه حوادث تروریستی در استانبول و قاهره یا اتفاقات تازه در کابینه در حال تشکیل دونالد ترامپ که انعقاد قرار داد 16.6 میلیارد دلاری میان غول صنعت هواپیما سازی آمریکا و شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بود، قراردادی که مدت زمان آن 10 ساله تعیین شده و قرار است 80 فروند هواپیما در یکی از بزرگترین معاملات تاریخ صنعت هوایی جهان به ایران فروخته شود.


شرکت بوئینگ در هنگام اعلام این خبر تاکید کرد که کلیه فرآیند این معامله بزرگ با دولت آمریکا هماهنگ شده و تمامی مراحل مورد تایید قرار گرفته است؛ دولتی که هنوز در راس آن نام باراک اوباما به عنوان رئیس جمهوری قرار دارد و حال باید پرسیده شود که آیا ترامپ واکنش منفی به این توافق نشان داده و از آن بالاتر این قرار داد را کان لم یکن نخواهد کرد؟.

مهم ترین وجه اعتراض ترامپ به برجام در مناظره های انتخاباتی چه بود؟ ترامپ بیش و پیش از هر چیزی معترض بود که چرا ما به ایران 150 میلیارد دلار پول داده ایم! حتی او در یکی از اعتراضات خود گفت ما به ایران پول داده ایم که برود هواپیما از ایرباس بخرد و پول آن را به جیب فرانسوی ها بریزد!!

حالا اما بوئینگ از ایرباس پیشی گرفته است؛ از طرف دیگر شرکت بوئینگ در توضیح معامله خود به نکته جالب توجهی اشاره و گفته است این قرار داد منجر به ایجاد اشتغال در آمریکا خواهد شد؛ یعنی روی یکی از مهم ترین وعده های ترامپ انگشت گذاشته است.

همگان می دانند که عقبه و سابقه ترامپ در حوزه اقتصادی است و او یک تاجر بالفطره است، از دیگر سو آیا می توان متصور بود که بوئینگ در حالیکه ترامپ به کاخ سفید می رود و احتمال دارد برجام را از بین ببرد، دست به این معامله بزرگ زده و هیچ رایزنی و پاسخی از سوی ترامپ دریافت نکرده باشد؟!

پاسخ به نظر منفی می رسد و به احتمال بسیار زیاد، بوئینگ چراغ سبز لازم را گرفته است، حتی اگر در روزها و ساعات جاری شاهد غر و لندی ظاهری از سوی ترامپ باشیم به نظر نمی رسد او مانعی در برابر این معامله سودآور و برد- برد برای دو طرف ایجاد کند.

از سوی دیگر نکته مهم و بسیار کلیدی آنست که ایران در توافق برجام در پاسخ به بندی که معروف به مکانیسم ماشه بود و به طرف های غربی این امکان را می داد که تحریم ها را وفق برخی ساز و کارها دوباره بازگردانند؛ بندی را در توافق برجام گنجاند که بر اساس آن هر توافقی که از هنگام انعقاد برجام با طرف های خارجی منعقد شود؛ امکان ابطال و بازگشت آن نبوده و طرف های خارجی ملزم به انجام تعهدات خود در قراردادهای منعقد شده خواهند بود.

بندی که مهم ترین تضمین این قرار داد تاریخی خواهد بود و حتی اگر ترامپ برجام را کان لم یکن کند؛ امکان ابطال چنین قراردادی را ندارد.

در هر صورت می توان گفت که توافق تاریخی میان ایران ایر و بوئینگ مهم ترین گام برای تثبیت برجام در میدان عمل است آنگونه که غول نفتی رویال شل  نیز همین چند روز پیش گفت با ایران بر سر قراردادهای نفتی به توافق رسیده است؛ توافقی که ارزش آن را تا 5 میلیارد دلار نیز تخمین می زنند.

اتفاقاتی که نشان می دهد فارغ از هیاهوها و اظهارات جنجالی تندروهای منتقد توافق تاریخی برجام، مسیر دوام و بقای برجام هنوز ترامپ به کاخ سفید راه نیافته هموار و تضمین شده است.