عبور از تندباد تحریم‎ها

سرویس سیاسی خرداد- رامین فخاری: در طی ماههای اخیر و با جدی شدن احتمال تحریم های نفتی ایران تحلیل گران مختلف نظرات مختلفی را درباره این تحریم ها مطرح کرده اند،که از جمله این مساله را می‎توان مطرح نمود که حجم تجارت آمریکا با اروپا رقمی بین 30 تا 68 برابر ایران است و اتحادیه اروپا هیچ گاه آمریکا را به ایران ترجیح نخواهد داد.

بدون تردید از دیدگاه اقتصادی این مساله صحیح است،اما تحریم های ایران ابعاد دیگری نیز دربرخواهد داشت که باید از این ابعاد نیز مساله را واکاوی نمود.

نخستین مساله این است که بعد از نامنی های سوریه میلیون ها سوری به سمت اتحادیه اروپا سرازیر شدند، هجوم این مقدار پناهنده نه تنها از دیدگاه اقتصادی بلکه از دیدگاه اجتماعی نیز برای جوامع اروپایی مطلوب نیست زیرا پناهندگان علاوه بر هزینه هایی که بر دست دولت ها می‎گذارند منجر به تغیر بافت جوامع می‎شود و به نوعی فرهنگ خود را از کشور مبدا به کشور مقصد می‎برند.

حال این مساله را می توان به ایران نیز تعمیم داد؛ هم اکنون یک و نیم میلیون ایرانی بطور قانونی در صف خروج از کشور به مقصد کشورهای اروپایی هستند، بدون تردید اگر افرادی که در اندیشه گرفتن پناهندگی هستند را به این رقم اضافه کنیم رقم بسیار بالایی خواهد شد، نکته دیگر این است که افراد در صف خروج الزاما همگی شامل پدیده فرار مغزها نمی‎شوند و می‎توان اضافه کرد که پناهندگان و مهاجران ایرانی علاوه بر تغیر بافت فرهنگی و هزینه هایی که می‎گذارند، اکثرا اهل کارهای فکری هستند تا کارهای یدی و کارخانه ای، در حالی که اتحادیه اروپا به کارگر یدی بیشتر نیاز دارد در نتیجه پناهندگان سوری و افغانستانی را در اولویت قرار خواهد داد.

موردی را که می توان افزود این است که با وخیم تر شدن اوضاع اقتصاد ایران این رقم به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. در نتیجه اتحادیه اروپا تا حد ممکن از این مساله اجتناب خواهد وریزد.

مورد دیگر که می‎توان اضافه نمود این است که علیرغم ادعای عربستان،این کشور تا اندازه ای قادر به افزایش سطح تولید چاهای نفت خود است و برداشت بیش از حد سبب آسیب به منابع نفتی عربستان می‎شود، علاوه بر این ایران ابزار زمینی انتقال خط لوله گاز و نفت را در اختیار دارد ولی عربستان تنها می تواند از راه دریا نفت و گاز را انتقال دهد که این مساله منجر به بروز کمبود نفت در بازار های جهانی خواهد شد.

مورد سوم که دکتر حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز به آن اشاره کرد آن است که بدون تردید ایران نیز بیکار نخواهد نشست تا در خلا نفت ایران عربستان نفت خود را به فروش برساند حتی در صورت نبستن تنگه هرمز، برد موشک های حوثی تا چاههای نفت عربستان می‎رسد.

مورد چهارم این است که برخی از کشورهای اروپایی و هند و ترکیه در پذیرش تحریم های آمریکا تردید دارند و پکن نیز اعلام کرده است که به خرید نفت ایران ادامه می‎دهد، علاوه بر این آلمان از هند خواسته نفت ایران را خریداری کند و کره جنوبی و هند خواستار معافیت از تحریم نفت ایران شده اند. بدون تردید اگر همین چند کشور تحریم های نفتی را نادیده بگیرند در کوتاه مدت نظام تحریم های نفتی علیه ایران فرو خواهد ریخت و سایر کشورها نیز به جمع این چند کشور خواهند پیوست.

مورد پنجم که می توان اضافه نمود این است که هرچند میزان محبوبیت ترامپ در داخل آمریکا بسیار بالاست ولی در بعد بین المللی ترامپ از محبوبیت پایینی مخصوصا در میان سیاستمداران جهان برخوردار است و همانند دوران اوباما توانایی ایجاد اجماع جهانی علیه ایران را نخواهد داشت، علاوه بر این جامعه جهانی نیز بر این مساله شاهد است که ایران نقض عهد نکرده است و آمریکا اقدام به پاره کردن برجام نموده است این نیز یکی از عواملی است که آمریکا نخواهد توانست همه جهان را علیه ایران متحد نماید.

علاوه بر این این مساله را نیز می توان عطف بر مورد بالا کرد که در دورانی که تحریم ها علیه ایران وضع شد، احمدی نژاد در ایران بر سرکار بود که در هر حال از دید بین المللی بخاطر مطرح کردن مسائلی مانند هلوکاست و... وجهه خوبی در سطح جهانی نداشت ولی تیم بین المللی روحانی و ظریف وجهه بهتری در سطح جهانی دارند.

مورد ششم این است که هم اکنون ایران به دلیل مبارزه با تروریسم دست بالا را در منطقه دارد و عملا نفوذ بالایی در سطح منطقه دارد و دوستان ایران از جمله عراق و سوریه در خنثی کردن تحریم ها کمک بسیاری به ایران خواهند نمود

و در نهایت می توان به این مساله اشاره کرد که جهان دوباره در حال میل به دو قطبی شدن است و این بار دوقطبی بین اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا نیست،بلکه دو قطبی پدید آمده بین چین و آمریکاست،که این تضاد به شدت در حال عمیق تر شدن است و به زودی به کشورهای طرف معامله چین نیز سرایت خواهد کرد در نتیجه ایران با بهترین استفاده ممکن از دیالکتیک بین آمریکا و چین می تواند از تند باد تحریم ها عبور نماید.